Commons:Categorieën
Categorieën zijn bedoeld om bestanden/pagina's over vergelijkbare onderwerpen te groeperen en gemakkelijk terug te vinden. Ze zijn vergelijkbaar met (gecontroleerde) trefwoorden. De categoriestructuur is de voornaamste manier voor het organiseren en vinden van bestanden op Commons. Het is belangrijk dat elk bestand gevonden kan worden door door de categoriestructuur te bladeren. Om dit mogelijk te maken moet elk bestand direct in een categorie worden geplaatst, en/of op een gecategoriseerde galerijpagina worden geplaatst. Elke categorie zelf dient weer in een algemenere categorie te zijn geplaatst, waardoor een hiërarchische structuur ontstaat.
Snelle start
1. Hoe de juiste categorieën vinden
- Via de zoekbalk rechts bovenin: zoek met eigennamen, geografische namen en/of Engelse zoektermen naar categorieën, zet daarbij "Category:" voor de zoekterm zonder spatie na ":" (zie #Tips voor categoriseren)
- of zoek met Nederlandse zoektermen naar soortgelijke bestanden en scroll in een bestand naar onderen waar de categorieën staan
- of zoek via de boomstructuur: begin bij de hoofdcategorie (Category:Topics) en klik door naar de juiste sub-categorie
- of zoek via een onderwerp in de Nederlandse Wikipedia: vaak staat links op een Wikipedia-pagina een link naar Wikimedia Commons met de juiste hoofdcategorie (onder het kopje "In andere projecten", bijna onderaan in de kolom).
- Beoordeel vervolgens steeds of een gevonden categorie geschikt is; gebruik anders één van de sub-categorieën of klik via een bovenliggende categorie (die staan onderaan een categorie) naar de juiste categorie. Kies een zo specifiek mogelijke categorie en vermijd te algemene categorieën.
2. Voeg de categorieën toe aan het bestand
- Selecteer hen in het upload-formulier
- of voeg hen later handmatig toe via de bestandspagina: klik op "Bewerken" en voeg ze onderaan de bestaande beschrijving toe, volgens het formaat:
[[Category:Categoryname]]
(zie #Categoriseer uw uploads) - of voeg een categorie later handmatig onderaan de bestandspagina toe door op (+) te klikken (vooral handig bij het toevoegen van een enkele categorie)
- of: gebruik HotCat (zie Help:Gadget-HotCat) (voor gevorderden)
- of: gebruik Cat-a-lot (zie Help:Gadget-Cat-a-lot/nl) (voor gevorderden)
Categorie-structuur in Wikimedia Commons
Principes
De belangrijkste principes zijn:
Principe van hiërarchie
De categoriestructuur zou (idealiter) een meervoudige hiërarchie moeten zijn met één hoofdcategorie, Category:CommonsRoot. Alle categorieën (behalve CommonsRoot) zouden in ten minste één andere categorie geplaatst moeten zijn en er mogen geen cirkelverwijzingen ontstaan. (Een categorie mag dus niet direct of indirect naar zichzelf verwijzen). De categoriestructuur zou de hiërarchie van de onderwerpen moeten weerspiegelen, van de meest algemene naar de meest specifieke.
Principe van modulariteit
De pagina (bestand, categorie) zou geplaatst moeten worden in de meest specifieke categorie(en) waarin de pagina past (niet direct in zijn bovenliggende categorieën). Een categorie kan meerdere bovenliggende categorieën hebben. Een categorie kan zo twee (of meer) verschillende criteria combineren; dergelijke categorieën noemen we "samengestelde categorieën". Bijvoorbeeld: de hoofdcategorie Category:Churches en de hoofdcategorie Category:Belgium hebben een gemeenschappelijke sub-categorie Churches in Belgium.
Principe van eenvoud
Dit principe adviseert om niet teveel verschillende criteria te combineren.
Principe van selectiviteit
We mogen geen items in dezelfde categorie classificeren als ze betrekking hebben op verschillende onderwerpen. Er moet één categorie per onderwerp zijn; categorieën met meerdere onderwerpen moeten worden vermeden. De categorienaam moet ondubbelzinnig zijn en mag geen homoniem zijn (een woord dat verschillende betekenissen heeft, zoals bank of vorst).
Principe van universaliteit
Identieke items moeten identieke namen hebben voor alle landen en op alle categorieniveaus. De categoriestructuur moet zo systematisch en uniform mogelijk zijn, lokale dialecten en terminologie moeten zo mogelijk onderdrukt worden ten gunste van universaliteit. Verwante categoriseringstakken moeten eenzelfde soort structuur hebben.
Overwogen relatie-types
De categorie-structuur moet een hiërarchie van concepten weergeven, van de meest generieke tot en met een erg specifieke. De structuur gebruikt en combineert meerdere relatie-types, bijvoorbeeld
- Hyponymy: een soort van… (typerend voor biologische taxonomie)
- Meronymy: een deel van…, een lid van… (typerend voor geografische indelingen, gebouw/kamer, device/component enz.)
- Attributen:
- Kwalitatieve en algemene attributen (kleur, vorm, grootte, ability or disability, nationaliteit, techniek, kwaliteit, awards…)
- Locatie: waar, in…, fan… (plaats/evenement, plaats/gebouw, place/exhibit, plaats/mensen, land/taal, bron/werk, factory or country/product etc.)
- Timing: when (time/event, time/depicted situation, time of birth, inception or construction, time of death, demolition or termination etc.)
- Agentieve en beïnvloedingsrelaties: (maker/werk, apparaat/product, bedrijf/product, discipline of beroep / hun onderwerpen en voorwaarden, ouder/kinderen, ondergeschiktheid, eigenaar/eigendom, initiator/volger, onderwerp/andere onderwerpen die eraan zijn gewijd of ernaar zijn vernoemd, onderwerp/het duplicaat, imitatie, afbeelding of symbool enz.)
- Wijziging: origineel / gewijzigd of gewijzigd / origineel (vermijd cyclische structuur) - hernoemd, herbouwd, hergebruikt of getransformeerde onderwerpen.
Categoriestructuur
De bovenste categorieën (de categorieën in CommonsRoot) splitsen de structuur op als volgt:
- Category:Image sources - Dit is voor het categoriseren van de bestanden op oorsprong (bepaalde boeken, verzamelingen, enzovoort).
- Category:Copyright statuses - Dit is voor de categorieën die de licentieinformatie van de bestanden bevatten. Afbeeldingen kunnen in een of meerdere van deze categorieën worden geplaatst door het gebruik van de geschikte licentietype.
- Category:Media types - Dit is voor de categorieën die het type van het bestand aanduiden, zoals Category:Audio en dergelijke; deze categorisatie wordt over het algemeen niet gebruikt voor afbeeldingen, omdat de overgrote meerderheid van bestanden afbeeldingen zijn.
- Category:Topics - Dit is de topcategorie voor de onderwerpstructuur van Commons. Alle bestanden zouden in één of meerdere categorieën van dit deel van de structuur worden geplaatst, zodat ze door anderen op onderwerp gevonden kunnen worden.
- Category:User - Dit is voor de categorieën die de gebruikers van Commons bevatten, geordend naar zaken als moedertaal en dergelijke. Deze bevat ook de categorie Category:User galleries, die voor de persoonlijke afbeeldingen van de gebruiker bedoeld zijn.
- Category:Commons – Deze categorie is het globale algemene begin bij het categoriseren van Commons onderhoudstaken en pagina's (Commons:- en Help:-) uitgezonderd de media-bestanden. De vertaalde pagina's in elke taal dienen onder hun taal gecategoriseerd te worden, met gebruik van de stijl "Category:Commons-ISO-LANGUAGE-CODE". De structuur van Category:Commons-en is een voorbeeld voor de subcategorie per andere taal. Gebruik geen twee dubbele punten in de naam van een categorie of pagina. Discussie en Help:Namespaces/nl.
- Er is een subcategorie Category:Commons maintenance content, die is voor speciaal onderhoud van Wikimedia Commons globale algemene inhoud, deze wordt niet vertaald. Alle media-bestanden dienen onder de eerste 4 onderstaande categorieën te worden ingedeeld, maar alleen bestanden met problemen die opgelost moeten worden dienen in de subcategorie Category:Commons maintenance content te worden gezet.
- Category:User categories – deze is voor categorieën die Commons gebruikersgalerijen bevatten, afbeeldingen en teksten, gesorteerd op zaken als de gesproken taal. Het bevat ook Category:User galleries, die specifiek voor een gebruiker zijn (dus niet aan een onderwerp gekoppeld), deze galerijen hoeven er niet in het Engels te zijn.
Gebruiken van de categorieën
Zet de uploads altijd in categorieën en/of galerijen behorend bij het onderwerp, dan kunnen de bestanden gevonden worden door gebruikers.
Het is zelden noodzakelijk een nieuwe categorie aan te maken, dus voordat u dat doet moet u bekend zijn met de bestaande categoriestructuur en met de gebruiken en het beleid op Commons. Kijk eerst of er een categorie schema of een Commons project voor het onderwerp is en volg de richtlijnen die daar beschreven staan.
Categorienamen
De Categorienamen moeten altijd in het Engels (zie Commons:Taalbeleid). Hoewel er uitzonderingen zijn zoals eigennamen, biologische taxa (krijgen wetenschappelijke Latijnse namen) en namen waarvoor de niet-Engelse naam het meest wordt gebruikt in de Engelse taal (of er geen bewijs is voor het gebruik van een Engelstalige versie). Latin alphabets worden in originele vorm gebruikt, inclusief diakritische tekens en afgeleide letters, niet-Latijnse alfabetten worden naar het Engelse Latijnse schrift overgezet (transcriptie). Engelse basistekens (ISO/IEC 646) hebben de voorkeur boven nationale varianten of tekensets voor extensies (bijvoorbeeld 'rechte' apostrofs boven 'gekruld'), waar redelijk.
Categorieën voor personen of objecten moeten in het meervoud: Category:Tools, Category:Artists, Category:Lakes, enzovoort. Dit is anders dan de gebruikelijke richtlijn op de Nederlandstalige Wikipedia, die stelt dat de naam in het enkelvoud is!. Dit gaat niet op voor categorieën als Category:History, Category:Weather en Category:Music, omdat deze termen geen meervoudsvorm in het Engels kennen. Proper nouns
Categorieën die subcategorieën op naam groeperen zouden in het algemeen genaamd moeten worden "by name" en niet "by alphabet" (bijvoorbeeld Category:Ships by name).
We missen nog steeds internationalisering voor categorienamen, maar dit probleem moet worden opgelost met de juiste wijzigingen in de MediaWiki-software (zie T31928: Toon vertaalde titels per gebruikerstaal ook in categorieën). Het creëren van vermengde categoriestructuren in verschillende talen zou de zaken alleen maar erger maken.
Een algemene discussie over de functionaliteit van MediaWiki categorieën staat in de handleiding over categorieën.
Categoriseer uw uploads
Om een pagina (ongeacht of het een afbeelding, galerij-pagina of een categorie-pagina is) aan een categorie toe te voegen, klik op "Bewerken" en voeg de volgende code toe onderaan de pagina:
[[Category:Categorie naam]]
Voorbeeld: Als u een figuur over komeetbanen uploadt, kunt u de volgende informatie aan de afbeeldingspagina toevoegen:
[[Category:Astronomical diagrams]] [[Category:Comets]]
Hierdoor zal de figuur in de categorieën Astronomical diagrams en Comets verschijnen.
Voor informatie over het vinden van goede categorieën voor uw uploads en galerijen, leest u de sectie Een geschikte categorie vinden hieronder.
Een nieuwe categorie aanmaken
Als u geen categorie kunt vinden voor een bestand, kunt u er een aanmaken, maar lees daarvoor eerst het deel Gebruiken van de categorieën.
Een nieuwe categorie aanmaken:
- Doe een grondige zoekopdracht om er zeker van te zijn dat er geen bestaande categorie voor dit doel is.
- Zoek een afbeelding (of een galerij of andere pagina) die in de nieuwe categorie moet worden geplaatst. Bewerk deze pagina en voeg aan het einde de nieuwe categorieverwijzing in. b.v.
[[Categorie:Categorienaam]]
. Sla de bewerkte pagina op. De nieuwe categorie verschijnt als een rode link onderaan de pagina. - Klik op die rode link. De nieuwe, lege categorie-pagina wordt weergegeven om te bewerken. U kunt de categorie nu bewerken zoals elke andere wikipagina.
- Zorg er tenslotte voor dat alle bestaande bestanden die voor deze nieuwe categorie in aanmerking komen, worden toegevoegd aan de nieuwe categorie.
Een Categoriepagina dient de volgende informatie te bevatten (de belangrijkste informatie bovenaan):
- Categorieverwijzing(en) die het in één of meerdere bovenliggende categorieën plaatst.
- Een korte beschrijving die uitlegt wat er in die categorie dient te komen. Het liefst in het Engels, andere talen kunnen worden toegevoegd.
- Interwikiverwijzingen naar categorieën of pagina's met hetzelfde onderwerp in de Wikipedia's.
- Interwiki of interlanguage links naar het artikel of de categorie met hetzelfde onderwerp in Wikipedia door de juiste links toe te voegen op de bijbehorende Wikidata-pagina. Nadat u de categoriepagina hebt gemaakt, klikt u op "Links toevoegen" onder "In Wikipedia" onderaan de zijbalk aan de linkerkant om ze toe te voegen.
Lees ook richtlijn indelen op onderwerp voor specifieke klassen categorieën, bijvoorbeeld over mensen.
Categorieën sorteren
Indien een categorie anders dan op de naam moet worden gesorteerd, dan zijn er twee mogelijkheden:
Het definiëren van een sorteersleutel (sortkey) voor alle bovenliggende categorieën:
{{DEFAULTSORT:sorteersleutel}} [[Category:Bovenliggende categorie A]] [[Category:Bovenliggende categorie B]]
- Dit zal de categorie op de aangegeven sorteersleutel sorteren in alle bovenliggende categorieën. Een voorbeeld, de naam van een categorie over een persoon zal geen goede tekst zijn om op te sorteren. Plaats daarom net voor die categorie een regel met een tekst die dan bij het sorteren voor die categorie gebruikt kan worden:
{{DEFAULTSORT:Achternaam, Voornaam}}
Het definiëren van een sorteersleutel voor een bovenliggende categorie:
[[Category:Bovenliggende categorie A|sorteersleutel]] [[Category:Bovenliggende categorie B]]
- Deze instelling gaat boven een eventueel ingestelde standaardsortering (DEFAULTSORT) voor ‘Bovenliggende categorie A’.
De standaard voor de sorteervolgorde op Commons is:
░ ! " # $ % & ' ( ) * + , - . / 0 9 : ; < = > ? @ A a Z z [ \ ] ^ _ ` { | } ~ É é 📚
- Het symbool
░
geeft hier als sorteersleutel een spatie aan, die komt bij het sorteren altijd bovenaan te staan. - De twee meest gebruikte sorteersleutels op Commons zijn
*
, na deze worden ook!
,#
,+
,-
,.
,:
,?
en~
veel gebruikt. - De sorteersleutel
τ
wordt gebruikt om sjablonen onderaan de bijbehorende Commons categorie te krijgen. Een voorbeeld: Category:Transport templates gesorteerd in Category:Transport. - Deze speciale sorteersleutel
📚
({{Setcat}}) wordt gebruikt voor het sorteren van afbeeldingensets aan het einde van de gerelateerde categorie. (Zie bijvoorbeeld Category:Icosahedron with colored vertices gesorteerd op Category:Icosahedron.)
→Meer informatie over het sorteren.
Categorieën hernoemen of verplaatsen
Zie Categorie hernoemen.
Een beter passende categorisering
Pagina's (inclusief categoriepagina's) zijn gecategoriseerd op basis van hun onderwerp en niet op basis van hun inhoud, omdat de inhoud over het algemeen geen permanent kenmerk van de categoriepagina is; In het bijzonder kunt u tijdelijk ongepaste inhoud vinden op een categoriepagina.
Voorbeeld: Stel dat Category:Spheres alleen afbeeldingen van kristallen bollen bevat. U mag Category:Glass niet toevoegen aan de categoriepagina, afhankelijk van de huidige inhoud, omdat u bollen kunt laten maken met een grote verscheidenheid aan materialen. Normaal gesproken zou elke afbeelding van een glazen object al zijn gecategoriseerd in Category:Glass (of in een categorie van de onderbouw). Dus als de Category:Spheres echt vol staat met foto's van kristallen bollen, zou het een beter idee zijn om een nieuwe categoriepagina te maken, zoals Category:Glass spheres of Category:Crystal spheres, gecategoriseerd in Category:Spheres en Category:Glass.
Over het algemeen moeten bestanden zich alleen in de meest specifieke categorie bevinden die voor een bepaald onderwerp bestaat. Bestanden in Category:Looking up the center of the Eiffel Tower mogen bijvoorbeeld niet ook in Category:Paris (zie over-categorization hieronder) staan. Als u geen categorie vindt die bij uw doel past, kunt u deze maken, maar lees eerst zorgvuldig het gedeelte over het gebruiken van categorieën.
Een afbeelding hoeft niet slechts in één categorie te staan; het betekent alleen dat afbeeldingen niet overmatig of in te algemene categorieën worden geplaatst. Bijvoorbeeld een afbeelding van een ijsbeer die wordt gered van een ijsberg door een helikopter, kan in Category:Ursus maritimus, Category:Icebergs, Category:Helicopters, and Category:Search and Rescue, maar niet in Category:Ursidae (beerachtigen) of Category:Aircraft.
Tips voor categoriseren
De categorieën (of galerijen) voor uploads moeten zoveel mogelijk van de volgende vragen beantwoorden:
- Wat? / Wie? Over wat of wie gaat het bestand? Wat is het hoofdonderwerp? Welke kenmerken zijn de moeite waard om te categoriseren? Bijvoorbeeld Category:Houses of Category:Scientists.
- Waar? Waar is de afbeelding genomen? Op welke locatie is het onderwerp te vinden? Waar was de camera toen de afbeelding werd genomen? Dit is in het bijzonder belangrijk voor afbeeldingen van plaatsen. Bijvoorbeeld Category:Efteling
- Wanneer? Wanneer is de afbeelding gecreëerd, wanneer vond de afgebeelde gebeurtenis plaats? Dit is nodig om het in een historisch perspectief te plaatsen, indien relevant. Bijvoorbeeld Category:Belgium in World War II en Category:April 2011 in Amsterdam
- Wie? Wie is de auteur of maker? Dit is in het bijzonder belangrijk als het gaat om werken van bekende kunstenaars, zoals Category:Paintings by Rembrandt. U kunt ook de pagina's uit de Creator naamruimte als voorbeeld gebruiken om dit voor elkaar te krijgen. Zie Commons:Creator voor de details.
- Hoe? Hoe is de afbeelding gemaakt?
- Welke invalshoek?: Welke invalshoek of gezichtspunt toont de afbeelding? Bijvoorbeeld Category:Plan views, Category:Panoramics.
- Welke kleur?: Welke kleur is dominant? Bijvoorbeeld: Category:Yellow animals
- Welke fototechniek?:. Als een afbeelding een speciale fototechniek of effect gebruikt, gebruik dan een toepasselijke categorie, bijvoorbeeld: Category:Tone-mapped HDR images, Category:Black and white photographs, Category:Double exposure
De bovenstaande vragen hebben betrekking op de belangrijkste aspecten van de te categoriseren afbeelding. Voor sommige afbeeldingen is het logisch om ze allemaal te gebruiken, voor andere afbeeldingen zijn slechts één of twee redelijk. Daarnaast zijn er nog verschillende andere aspecten van de afbeeldingen die kunnen worden gebruikt om de afbeelding te categoriseren:
- Welke bron?: Waar kwam de afbeelding vandaan? Bijvoorbeeld Category:Images from Nationaal Archief
- Welk formaat?: Om welk ongebruikelijke type medium gaat het? Bijvoorbeeld Category:Audio, Category:Animated GIF, Category:SVG of Category:Videos.
- Welke software?: Welke software is gebruikt om de afbeelding te maken? Bijvoorbeeld Category:Created with Hugin
- Welke camera?: Welke camera is gebruikt? Bijvoorbeeld Category:Taken with Nikon D80
Deze laatste categorieën zijn nuttig en belangrijk, maar moeten altijd worden gedaan naast de met criteria van het onderwerp.
Categorisatie in Wikimedia Commons is gedetailleerder en dieper dan die in Wikipedia-projecten. Commons heeft meer categorieën voor individuele onderwerpen als plaatsen, mensen, organisaties, evenementen, termen, enz. Bijna elk artikel op een Wikipedia kan een overeenkomstige categorie op Commons hebben. Maar zelfs als er meer afbeeldingen van een gewone persoon of incidentele gebeurtenis bestaan, is het praktisch om ze in een speciale categorie te groeperen en die categorie te categoriseren in plaats van alle vergelijkbare afbeeldingen afzonderlijk te categoriseren in een identieke set bovenliggende categorieën.
Een geschikte categorie vinden
Om geschikte categorieën voor uw uploads te vinden, bladert u door de categoriestructuur vanaf een algemene categorie. Navigeer verder door de subcategorieën totdat u de meest specifieke subcategorie vindt die past bij het bestand dat u hebt geüpload. U kunt door de categoriestructuur navigeren door links naar subcategorieën te volgen, of de boom van subcategorieën uit te breiden door op de ▶ symbolen vóór subcategorienamen te klikken. Het gedeelte Major categories hierboven biedt een startpunt en de Hoe categoriseren: begeleiding per onderwerp behandelt enkele onderwerpen meer.
Te veel categorieën
voor de inclusie criteria (hetzelfde als w:WP:OVERCAT) bekijk Commons:Category inclusion criteria Overcategorisatie vindt plaats wanneer een afbeelding in meerdere categorieën binnen dezelfde tak van de boom worden geplaatst. De algemene regel hiervoor is Plaats een afbeelding in de meest specifieke categorie en niet in de niveaus daarboven.
Bijvoorbeeld: Aangenomen dat gele bollen spheres zijn met een gele (yellow) kleur. Er kan worden gedacht aan de Category:Yellow spheres en Category:Spheres. De te categoriseren afbeelding is een foto van gele knikkers. We categoriseren het bestand in Category:Yellow spheres. Wanneer de afbeelding ook in Category:Spheres wordt geplaatst is er sprake van overcategorisatie, omdat de Category:Yellow spheres al inhoudt dat het om bollen gaat.
Dit gaat op voor de meeste afbeeldingen: zoals hierboven al vermeld, bestanden in Category:Paris moeten niet ook in Category:France worden geplaatst, net als afbeeldingen in Category:Rembrandt niet in Category:Dutch painters moeten worden geplaatst.
Waarom te veel categorieën een probleem is
Vaak wordt aangenomen dat een bestand makkelijker te vinden is wanneer het in meer categorieën wordt geplaatst. Wanneer die gedachtegang wordt gevolgd, zal elke afbeelding van een man in Category:Men komen, omdat u het bestand dan kunt vinden ook al weet u niets over die man. Hierdoor zullen de topcategorieën snel vollopen, waardoor wellicht door duizenden bestanden moet worden gebladerd voordat u de juiste afbeelding vindt. Wanneer iemand op zoek is naar een algemeen plaatje van een man, bijvoorbeeld om een artikel als nl:Man te illustreren zal hij verdrinken in de filmsterren, wetenschappers en politici, voordat hij een algemeen plaatje van een man vindt.
Op een lager niveau is het probleem minder groot, omdat het aantal afbeeldingen daar kleiner is - dit kunnen nog vaak honderden afbeeldingen zijn. Er is nog steeds een probleem, zoals bijvoorbeeld een afbeelding van Albert Einstein. Je weet dat het een Physisist is, dus kijk je daar. Je vindt een afbeelding tussen de honderden andere in de categorie, wat al lastig is, maar het is de enige die daar te vinden is. Omdat er daar een afbeelding stond, gaat u er van uit dat er verder geen te vinden zijn in plaats van te zoeken in Category:Physicists from Germany en uiteindelijk Category:Albert Einstein waar wellicht een betere te vinden is. Overcategorisatie leidt dus tot twee problemen, de topcategorieën lopen vol en de gebruikers zullen stoppen bij de meest relevante categorie die ze vinden voor een relevante afbeelding.
Onjuiste categorisatie van categorieën is hiervan de oorzaak
Hoe vreemd dit ook klinkt, ondercategorisatie kan zelf een oorzaak zijn van overcategorisatie. Dit gebeurt wanneer een categorie zelf niet juist is gecategoriseerd, waardoor een gebruiker een afbeelding overcategoriseert om het in de relevante categorieën te krijgen. Bijvoorbeeld: Category:Eivør Pálsdóttir was alleen gecategoriseerd in Category:People by alphabet. Als ik een afbeelding van haar plaats en weet wie het is, zou ik de afbeelding ook in Category:People of the Faroe Islands en Category:Vocalists plaatsen. Dit is overcategorisatie: de topcategorieën lopen vol door het plaatsen van afbeeldingen daarin.
Een gerelateerd probleem is verkeerde categorisatie: Category:Notting Hill was meer dan een maand lang geplaatst in Category:London (en niet in Category:Royal Borough of Kensington and Chelsea, waar Notting Hill in ligt). Wanneer een afbeelding werd toegevoegd, was het erg verleidelijk om de afbeelding in Category:Royal Borough of Kensington and Chelsea te plaatsen, omdat deze net zo specifiek leek te zijn als Category:Notting Hill.
Wanneer u dit probleem tegenkomt, probeer dan de categorieën te hercategoriseren als dit kan. Dit voorkomt niet alleen overcategorisatie, maar het maakt het ook makkelijker om door de categorieboom te bladeren.
<span id="_Exception_for_images_with_more_categorized_subjects">
Uitzondering voor afbeeldingen met meerdere onderwerpen die een categorie hebben
Een bestand dat slechts één relevant onderwerp weergeeft, mag niet te veel worden gecategoriseerd. Wanneer een bestand extra relevante onderwerpen weergeeft en de extra onderwerpen geen eigen subcategorieën hebben, kan worden overwogen om de afbeelding tijdelijk te categoriseren in zowel de subcategorie als de bovenliggende categorie.
Deze situatie kan zich bijvoorbeeld voordoen in het geval van een foto van drie politici, van wie er één Angela Merkel (die haar eigen Commons-categorie heeft), met twee andere politici die nog geen eigen categorieën hebben. Hoewel de afbeelding ongetwijfeld zou worden gecategoriseerd in Category:Angela Merkel of een van de subcategorieën, zou het meestal als overcategorisatie worden beschouwd om het ook op te nemen in Politici van Duitsland. Gebruikers zullen echter waarschijnlijk niet zoeken naar de twee andere politici in de categorie Merkel. Idealiter zouden we specifieke subcategorieën creëren voor de twee andere politici (waar gerechtvaardigd) of andere relevante subcategorieën vinden (bijv. Politici van Beieren of Leden van de FDP, enz.). In sommige omstandigheden kan het echter nodig zijn om de afbeelding tijdelijk te categoriseren in Politici van Duitsland waar andere geschikte subcategorieën nog niet bestaan.
Landen kunnen worden gecategoriseerd als onderdeel van meerdere overlappende categorieën. India staat bijvoorbeeld in Landen in Zuid-Azië en Landen in Azië.
Ook gebruikerscategorieën zijn vrijgesteld van overcategorisatie, omdat deze niet zichtbaar zijn voor de meeste kijkers, en projectgebruikers nemen ze op voor veel verschillende doeleinden, zoals sorteren, statistieken, waarden voor gebruikersboxen, enz.
Hoe categoriseren: begeleiding per onderwerp
Voor sommige categorieën zijn er speciale richtlijnen voor het beste sorteren van inhoud binnen die categorie. Deze leidraad is te vinden in een categorie schema of een Commons project voor uw onderwerp. Er is ook wat categoriserende informatie in deze sectie en soms is er begeleiding bovenaan de pagina van de categorie, in de categorie namespace. Dus, bijvoorbeeld, sommige richtlijnen voor het categoriseren van inhoud die mensen afbeeldt, staan bovenaan Mensen, en sommige staan in de sectie Mensen hieronder.
Structuren
Inhoud met Constructies, bijvoorbeeld Gebouwen en Tunnels, kan als volgt worden ingedeeld:
Structuur categorie. Controleer eerst of er al een categorie is voor deze specifieke structuur.
- Zo ja: zet het erin.
- Zo nee: Als u meer dan twee afbeeldingen hebt: maak een nieuwe categorie, vernoemd naar de structuur. Bijvoorbeeld Category:Rheinbrücke Emmerich. Gebruik de algemene naam, niet noodzakelijkerwijs de Engelse. Vervolgens categoriseert u de categorie (NIET elke foto!) onder de volgende mogelijkheden:
- Locatie: zie Category:Structures by country, bijvoorbeeld: Category:Structures in Germany
- Functie: zie Category:Structures by function, bijvoorbeeld: Category:Bridges
- Type / constructie: zie Category:Structures by type
- Materiaal: zie Category:Structures by material bijvoorbeeld Category:Concrete structures
- Ingenieur: zie Bouwkundig ingenieurs bijvoorbeeld: Category:John A. Roebling
- Architect: zie Category:Architects bijvoorbeeld: Category:Norman Foster
Categoriseer daarna de afbeelding op basis van de manier waarop de structuur wordt afgebeeld, zoals:
- Schilderen of tekenen: zie Schilderijen van structuren of Tekeningen van structuren
- Ansichtkaart: zie Ansichtkaarten van structuren
- Per gezichtspunt of standpunt, zie Structuren door weergave, met subcategorieën zoals Structuren van bovenaf bekeken, enz.
Houd ook rekening met het deel en de context die zichtbaar zijn:
- Voor onderdelen, zie categorieën zoals Brugelementen, Tunnelportalen, Interieurs van torens
- Voor de context, zie categorieën zoals Mensen met constructies, Treinen op bruggen
Mensen
Inhoud die mensen afbeeldt, moet in categorieën worden geplaatst die hen beschrijven, zoals Economen uit de Verenigde Staten. Begin met verkennen op Mensen.
Bekijk Categorieschema mensen voor details over hoe u deze categorieën noemt en organiseert.
Landschappen, uitzichten buiten
Inhoud die een bepaald onderwerp vanuit een gemeenschappelijk gezichtspunt afbeeldt, is gegroepeerd in categorieën Weergaven van het onderwerp vanuit gezichtspunt zoals Uitzicht van de kathedraal van Sevilla vanaf de Giralda. Dergelijke categorieën moeten subcategorieën zijn van zowel de categorie van het onderwerp (Kathedraal van Sevilla in dit voorbeeld) en de categorie van het uitzichtpunt (Giralda in dit voorbeeld).
In dit voorbeeld wordt de categorie Uitzicht van de kathedraal van Sevilla vanaf de Giralda niet direct in de categorie onderwerp en gezichtspunt geplaatst, maar in Uitzicht van de kathedraal van Sevilla en Uitzicht vanaf Giralda. Dergelijke tussencategorieën zijn vaak nodig om structuur te creëren en overcategorisatie te vermijden, met name voor uitzicht op een stad vanuit een uitkijkpunt in de stad. Bijvoorbeeld: Uitzicht op Rome vanaf de Pincio heeft de tussencategorie Views of Rome nodig om te voorkomen dat het direct in Rome, wat een overcategorisering zou zijn.
Teksten
Teksten, zoals scans van boeken, moeten normaal gesproken een categorie hebben voor elke versie van de scan en elke editie van de tekst. Een boek dat in drie afzonderlijke edities wordt gepubliceerd, zou dus een bovenliggende categorie voor het boek hebben, drie subcategorieën voor elke tekst en verdere subcategorieën voor de tekst als een jpeg, een DjVu, enz., Ervan uitgaande dat elke versie daadwerkelijk was geüpload. (Er worden geen categorieën gemaakt voor edities die niet op Commons worden bewaard.) Dit is met name belangrijk voor bestanden in andere formaten dan DjVu en PDF, waar de categorie het enige praktische middel is om de scans bij elkaar te houden; zie bv. de categorie :Categorie:De Kronieken van Engeland, Schotland en Ierland, Holinshed, 1587 die 2857 JPEG's met paginascans bevat.
GLAM's
Voor kwesties met betrekking tot categorisatie van massale inhoudsdonaties van GLAM's (Galerieën, Bibliotheken, Archieven & Musea), zie Gids voor batch uploaden, categorieën.
Categorisatie workflow
Een bot controleert of nieuw geüploade bestanden zijn gecategoriseerd in actuele categorieën en probeert bestanden te categoriseren die dat niet zijn. Vóór 17 juni 2015 was CategorizationBot verantwoordelijk voor deze klus. Vanaf juni 2019 controleert SteinsplitterBot af en toe op niet-gecategoriseerde bestanden. De workflow is de volgende:
- Gebruiker uploadt een nieuw bestand en voegt eventueel categorieën toe.
- Een bot controleert of het bestand is gecategoriseerd.
- Bestand is al gecategoriseerd => ok
- Bestand is niet gecategoriseerd => de bot tagt het bestand voor Category:Media needing categories. De bestanden van vandaag bevinden zich in nl}} 2024 De bot CategorizationBot werkt sinds juni niet meer
- Gebruikers kunnen bestanden verder categoriseren (bijv. categoriediffusie hieronder)
Zie ook: User:CategorizationBot#Process, categorisatie statistieken
Overige, als het handmatig categoriseren mogelijk is :
- Categorievulling: Gebruik de juiste trefwoorden in de zoekmachine om de bestanden te vinden die zich in een bepaalde categorie zouden moeten bevinden en plaats ze daarin.
- Categorie diffusie: Ga naar Categorieën die diffusie vereisen, selecteer een drukke categorie, maak indien nodig de juiste subcategorieën en verplaats de bestanden naar de subcategorieën. Gadgets zoals Cat-a-lot en HotCat kunnen helpen.
Categorieën die als verborgen ("HIDDENCAT") zijn gemarkeerd
Veel categorieën die geen onderwerp zijn, zijn op de categoriepagina gemarkeerd met het magische woord __HIDDENCAT__
of {{Hiddencat}}. Het voordeel van het gebruik van het sjabloon is dat er een extra infobox voor de gebruiker komt waarin staat dat:
"Deze categorie wordt niet getoond op de ledenpagina's, tenzij de juiste gebruikersvoorkeur is ingesteld."
Een voorbeeld van het gebruik van __HIDDENCAT__
is Category:PD NASA. Een voorbeeld van het gebruik van het sjabloon is Category:Wildtunis/100WikiCommonsDays.
Hoewel categorieën over het algemeen zichtbaar zijn op elke pagina, zijn categorieën die met __HIDDENCAT__
of {{Hiddencat}} zijn gemarkeerd alleen zichtbaar:
- Op het bewerkingsscherm: aan het einde van het scherm, onder het bewerkingsvak
- op categoriepagina's:
- op subcategorieën naar de verborgen categorie: op de normale locatie, maar op een aparte regel met een kleiner lettertype en het label "Hidden categories."
- op bovenliggende categorieën: op dezelfde manier als andere categorieën
- op bestandsbeschrijvingspagina's en galerijpagina's: voor ingelogde gebruikers die hebben geselecteerd voor "Verborgen categorieën weergeven" in hun voorkeuren bij uiterlijk. Dit is geactiveerd voor alle nieuw geregistreerde gebruikers.
Deze functie wordt over het algemeen gebruikt voor op sjablonen gebaseerde categorieën, zoals op licentietags gebaseerde categorieën. Bijvoorbeeld het plaatsen van {{PD-old-100}} op een bestandsbeschrijvingspagina voegt het bestand toe aan Categorie met publiek doemain afbeeldingen van makers die meer dan een eeuw geleden overleden zijn, dat is gemarkeerd met __HIDDENCAT__
.
Zie voor meer informatie de help over verborgen categorieën voor Mediawiki (de software die Commons gebruikt).
Sjablonen voor categorieën
Sommige sjablonen zijn ontworpen voor gebruik op categoriepagina's - zie Categorie namespace sjablonen. Als de categorie is gekoppeld aan een Wikidata-item, kunt u het volgende gebruiken:
die een samenvatting weergeeft van de informatie over het onderwerp die beschikbaar is op Wikidata, en ook automatisch geboorte/overlijden/naam/monument ID-categorieën toevoegt.
Enkele van de meest gebruikte zijn Categorie kopregel sjablonen zoals:
- {{Category TOC}} en {{LargeCategoryTOC}} - om een inhoudsopgave te bieden voor zeer grote categorieën met veel subcategorieën
- {{ImageTOC}} en {{FileCategoryTOC}} - om een inhoudsopgave te bieden voor grote categorieën met veel bestanden en weinig subcategorieën
- {{Image template notice}} en {{Autocat}} - voor onderhoudscategorieën die worden gevuld door een specifieke sjabloon.
- {{Global maintenance category}} en {{Local maintenance category}}
- {{MetaCat}} - voor categorieën die alleen andere categorieën mogen bevatten
- {{By country category}}, {{By language category}}, {{By century category}} - voor specifieke soorten metacategorieën
- {{CatDiffuse}} (tijdelijk) en {{Categorise}} (permanent) - voor grote categorieën die onderhoud nodig hebben om bestanden naar subcategorieën te verplaatsen
- {{categorie boomstructuur}}
Hulpmiddelen
- Gadgets ingeschakeld via de Gebruikersvoorkeuren
- Cat-a-lot: A tool that helps with moving multiple files between categories or adding categories to search results. [documentation / talk]
- HotCat: d Easily add / remove / change a category on a page, with name suggestions. [documentation / example / talk]
- Gallery Details: Adds a link in the toolbox to display galleries and categories (and Newimages and Search result pages) with extensive details from file description pages and links to easily mark an image without source, etc. If Pretty log is activated, it also works on Log pages. [documentation / talk]
- Place categories above content, but below image on file description pages. wijzigt de plaatsing van categorieën op de gebruikersinterface.
- Add a link to category pages to search for the category name with the option "-incategory". This excludes files already in the category (doesn't work if the category was added by a template). [talk]
- Toollabs / toolserver tools
- PetScan – deze nieuwe versie heeft andere functies
- Engels vCat – percelen categorieën bomen. https://tools.wmflabs.org/vcat/render?wiki=commonswiki&category=Water%20wells genereert bijvoorbeeld een grafiek voor bovenliggende categorieën van Waterputten
- Database rapporten en speciale pagina's
- Categorieën die hun eigen bovenliggende categorieën zijn
- Alfabetische lijsten van categorieën met bestanden of andere pagina's erin – inclusief niet-bestaande categorieën
- Categorie boom ** Ongebruikte categorieën – inclusief categorieën die zijn omgeleid met {{Category redirect}} ** Niet-gecategoriseerde categorieën
- Bookmarklets (soort bladwijzer voor browsen)
- Scripts, software, etc.
- AutoWikiBrowser (voor toegang: checkpage)
- pywikipediabot category.py (voor toegang: Verzoekpagina) **Degrandparent – een hulpmiddel om bestanden uit een categorie te verwijderen als ze zich ook in een of meer van de subcategorieën bevinden.
- Bots
- SieBot – hernoemt of voegt categorieën toe. Zie documentatie – verzoeken.
- EuseBot - voegt extra bovenliggende categorieën toe aan categorieën (en galerijen), afhankelijk van in welke categorie een artikel in de Engelstalige Wikipedia zich bevindt. Voor verzoeken.
- RussBot – wist Niet-lege categorie doorverwijzingen
- CategorizationBot – voegt niet-gecategoriseerde afbeeldingen toe aan Media die categorieën nodig hebben – waarschuwt uploaders en probeert afbeeldingen te categoriseren (Media die categoriebeoordeling nodig hebben)
- Verzoeken om werk door bots te laten doen